Pomniki historii na Kujawach i Pomorzu

Biskupin, Chełmno, Ciechocinek, Grudziądz, Strzelno, Toruń i Włocławek – w Kujawsko–Pomorskiem znajduje się siedem miejsc, które posiadają status pomnika historii. Tytuł jest przyznawany zabytkom nieruchomym o szczególnej wartości historycznej, naukowej i artystycznej, utrwalonym w powszechnej świadomości i mającym duże znaczenie dla dziedzictwa kulturalnego Polski.

Pomnikami historii w województwie kujawsko-pomorskim są:

• Biskupin – rezerwat archeologiczny,
• Chełmno – stare miasto,
• Ciechocinek – zespół tężni i warzelni soli wraz z parkami Tężniowym i Zdrojowym.
• Grudziądz – zespół zabytkowych spichlerzy wraz z panoramą od strony Wisły,
• Strzelno – zespół dawnego klasztoru Norbertanek,
• Toruń – stare i nowe miasto,
• Włocławek – katedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Województwo kujawsko–pomorskie charakteryzuje się bogactwem dziedzictwa materialnego. Obiekty posiadające status Pomnika Historii to symbole kultury regionu. Dla nas, jako samorządu województwa, istotna jest także dbałość o te mniej znane, a niezwykle piękne zabytki regionu, czego efektem jest marszałkowski program ochrony zabytków, na który w ciągu ostatniej dekady przeznaczyliśmy ponad 90 mln złotych – mówi marszałek Piotr Całbecki.

Pomnik historii to jedna z pięciu form ochrony zabytków wymienionych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r. Terminem tym określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla kultury naszego kraju. Rangę pomnika historii podkreśla fakt, że jest on ustanawiany przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej specjalnym rozporządzeniem na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W treści prezydenckiego rozporządzenia wyszczególnia się cechy danego zabytku świadczące o jego najwyższej wartości, określa się precyzyjnie jego granice i zamieszcza schematyczną mapkę obiektu.

Pomniki historii ustanawiane są od roku 1994. Do dziś to najwyższe wyróżnienie nadano 105 zabytkom. Z każdym rokiem, lista najcenniejszych obiektów sukcesywnie powiększa się. Znajdują się na niej obiekty o szczególnych wartościach materialnych i niematerialnych oraz znaczeniu dla dziedzictwa kulturowego naszego kraju. Do elitarnego grona pomników historii mogą dołączać obiekty atchitektoniczne, krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne lub ruralistyczne, zabytki techniki, obiekty budownictwa obronnego, parki i ogrody, cmentarze, miejsca pamięci najważniejszych wydarzeń lub postaci hisorycznych oraz stanowiska archeologiczne.