Świecie – zanim w 1309 roku zdobyli je Krzyżacy – było prężnie rozwijającym się ośrodkiem. Osada i gród zlokalizowane były na wysokim, zachodnim brzegu Wisły, jednak nie wiadomo, gdzie dokładnie znajdował się gród.

Budowę zamku Krzyżacy rozpoczęli po 1332 roku. Ukończyli ją najpewniej około 1349, chociaż z pewnych przesłanek można wywnioskować, że kontynuowali ją do końca XIV wieku. Zamek, zbudowany na częściowo sztucznie usypanej platformie, zlokalizowano przy ujściu rzeki Wdy do Wisły. Warownia była założeniem dwuczłonowym składającym się z zamku wysokiego i przedzamcza. Zamek wysoki zbudowano na planie kwadratu o bokach długości 51 m i oflankowano czterema cylindrycznymi wieżami. Wjazd na wewnętrzny dziedziniec znajdował się w skrzydle zachodnim. Zamek otaczało międzymurze i mur obronny. Plan zagospodarowania zamku nie został ustalony. Przypuszcza się, że na pierw­szym piętrze skrzydła północnego mieściła się kaplica i refektarz. Komunikację pomiędzy kondygnacjami zapewniały krużganki umiejscowione od strony dziedzińca. Po stronie zachodniej zamku wysokiego znajdowało się przedzamcze oddzielone fosą. Przedzamcze zapewne otoczone było murem obronnym i pełniło najprawdopodobniej funkcje gospodarcze.

Krzyżacy stracili zamek w 1454 roku. W 1461 roku zamek – zniszczony w czasie wojny trzynastoletniej – przejęła rada miasta Torunia, która była jego właścicielem do 1502 roku i w tym czasie przeprowadziła jego częściową odbudowę. W latach 1508–1772 zamek był siedzibą starosty i stopniowo ulegał destrukcji. Po przejęciu zamku przez władze pruskie zadecydowano o jego rozbiórce, której w całości nie zrealizowano. W 1859 roku rozpoczyna się okres zabezpieczania reliktów zamku, a po drugiej wojnie światowej częściowa odbudowa.

Zamek objęty jest ochroną prawną wpisem do rejestru zabytków 18 października 1934 roku.

Leszek Kotlewski