Następnie wstąpił do miejscowego Seminarium Duchownego. Święcenia kapłańskie przyjął 3 sierpnia 1924 r. w katedrze włocławskiej, po czym objął funkcję wikariusza katedralnego. Jednocześnie w latach 1924-1925 pracował w redakcji gazety „Słowo Kujawskie”, wydawanej przez kurię biskupią we Włocławku. W 1925 r. został skierowany na Katolicki Uniwersytet Lubelski, gdzie po czterech latach studiowania doktoryzował się z prawa kanonicznego. Uwieńczeniem jego dotychczasowej edukacji było roczne stypendium naukowe, dzięki któremu studiował przez rok w Austrii, Włoszech, Francji, Belgii, Holandii oraz Niemczech. Po powrocie do kraju Stefan Wyszyński osiedlił się we Włocławku i zaczął wykładać w Seminarium Duchownym.

Oprócz pracy pedagogicznej pracował również w redakcji „Ateneum Kapłańskiego”, którego redaktorem naczelnym został w 1932 r. Aktywnie działał też w środowisku robotników, zwłaszcza w chrześcijańskich związkach zawodowych. Zainicjował tzw. „Tygodnie Społeczne”, podczas których odbywały wykłady poświęcone sprawom ekonomicznym i społecznym. Ponadto prowadził zajęcia na włocławskim Chrześcijańskim Uniwersytecie Robotniczym. W latach 1931-1939 opubli­kował 106 różnego rodzaju artykułów, w większości poświęconych katolickiej nauce społecz­nej oraz zagadnieniom kryzysu gospodarczego i sprawiedliwości społecznej. Po wybuchu II wojny światowej na polecenie biskupa Michała Kozala opuścił Włocławek. Lata okupacji spędził m.in. w Laskach pod Warszawą, gdzie został kapelanem zakładu niewidomych. Był także żołnierzem Armii Krajowej i uczestnikiem powstania warszawskiego. Po zakończeniu wojny powrócił do Włocławka, gdzie otrzymał nominację na rektora Seminarium Duchow­nego.

Głównym przedmiotem jego starań stało się wznowienie działalności uczelni oraz ratowanie ocalałych z pożogi wojennej resztek bezcennych zbiorów biblioteki seminaryjnej. Papież Pius XII mianował go w 1946 r. biskupem lubelskim, a po śmierci prymasa Augusta Hlonda w 1948 r. przyznał mu tytuł arcybiskupa metropolity gnieźnieńskiego i warszaw­skiego, zaś cztery lata później wyniósł go do godności prymasa Polski. Stefan Wyszyński stał na czele polskiego kościoła katolickiego w najcięższych latach stalinizmu. 25 września 1953 r. aresztowano go za nieugiętą postawę wobec komunistycznych władz PRL. Przetrzy­mywany był kolejno w Rywałdzie, Stoczku Warmińskim, Prudniku Śląskim oraz Komańczy.

Odzyskał wolność 28 października 1956 r., dzięki czemu mógł podjąć pełnione wcześniej funkcje. Do końca życia pozostał obrońcą praw Kościoła i wolności obywatelskich oraz zwolennikiem demokratycznych przemian. W dużym stopniu przyczynił się do wyboru na papieża pierwszego Polaka – Karola Wojtyły. Prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński zmarł 28 maja 1981 r. Spoczywa w katedrze warszawskiej.

Tomasz Wąsik