Menu

Linde Samuel Bogumił

Linde Samuel Bogumił

Urodził się w Toruniu 11 lub 24 kwietnia 1771 roku. Jego rodzina pochodziła ze Szwecji, z prowincji Dalekarlia. Ojciec Jan Jacobsen był mistrzem ślusarskim i rajcą miejskim, matka Anna Barbara Langenhann wywodziła się z Coburg w północnej Bawarii. Linde odebrał staranną edukację w toruńskich szkołach: Szkole Nowomiejskiej i Gimnazjum Akademickim. Po ich ukończeniu pojechał do Lipska, gdzie studiował teologię i filologię. W 1790 roku udało mu się objąć wakującą posadę lektora języka polskiego.

Dwa lata później obronił pracę habilitacyjną. W 1793 roku zetknął się z emigrantami, którzy po trzecim rozbiorze Polski licznie przybywali do Drezna i Lipska. Linde z czasem zaczął z nimi współpracować i tłumaczyć na język niemiecki odezwy i druki polityczne, m.in. O ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 Maja autorstwa Hugona Kołłątaja.

Po wybuchu insurekcji kościuszkowskiej wrócił do Polski. Najpierw działał aktywnie, jako emisariusz, następnie wziął udział w powstaniu. W latach 1795-1803 pracował dla Józefa Maksymiliana Ossolińskiego, gromadząc i segregując zbiory, które stały się zalążkiem Ossolineum – jednej z najważniejszych polskich bibliotek założonej w 1817 roku we Lwowie. Linde miał wówczas poparcie polskiej elity intelektualnej: Adama Kazimierza Czartoryskiego, Ignacego Potockiego i Tadeusza Czackiego. Od roku 1804 do 1847 mieszkał w Warszawie. Objął stanowisko rektora Liceum Warszawskiego (do jego uczniów należał m.in. Fryderyk Chopin), kierował Biblioteką Publiczną, był też członkiem Izby Edukacyjnej Księstwa Warszawskiego. Przyczynił się do założenia Uniwersytetu Warszawskiego, na którym wykładał aż do zamknięcia uczelni w 1831 roku. W 1835 roku poświęcił się bez reszty pracy naukowej i zrezygnował z życia publicznego. Zmarł w Warszawie 8 sierpnia 1847 roku.

Największym dziełem Lindego jest sześciotomowy Słownik języka polskiego, wydany w latach 1807-1814. Wydanie drugie ukazało się po śmierci autora – w latach 1854-1860. Dzieło, które było wynikiem wieloletniej pracy nad najdawniejszymi zabytkami polskiej literatury, składało się z około 60 tys. haseł i było pierwszą tego typu publikacją, która rozsławiła język polski w Europie. Dzięki słownikowi Linde został członkiem towarzystw naukowych w Warszawie, Getyndze, Pradze, Petersburgu, Wilnie, Berlinie, Królewcu, Paryżu i Kopenhadze. W 1844 roku władze Torunia, doceniając jego zaangażowanie w popularyzowanie języka ojczystego i wkład w rozwój nauk polonistycznych, nadały mu honorowe obywatelstwo miasta.

Bogusław Bogucki

Odnośniki

Informacje kontaktowe

Kontakt:

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko–Pomorskiego
Departament Edukacji
Wydział Innowacyjnych Projektów Edukacyjnych

Lokalizacja:

   Szosa Bydgoska 52
   Toruń

Adres wysyłkowy:

   Departament Edukacji
   Pl. Teatralny 2
   87–100 Toruń

Sekretariat:

   tel. 56 621 87 79
   e–mail: ek.sekretariat@kujawsko-pomorskie.pl

Obsługa merytoryczna:

   Mirosław Basiewicz
   tel. 56 621 58 29
   e–mail: m.basiewicz@kujawsko-pomorskie.pl

   Andrzej Drozdowski
   tel. 504 179 706
   e-mail: a.drozdowski@kujawsko-pomorskie.pl

Obsługa techniczna, administrator strony:

   Konrad Czupryniak
   tel. 668 506 915
   e-mail: k.czupryniak@kujawsko-pomorskie.pl

Godziny pracy dla klientów w Urzędzie Marszałkowskim:

Poniedziałek:
Wtorek:
Środa:
Czwartek:
Piątek:
8:00 – 15:00
8:00 – 16:30
8:00 – 15:00
8:00 – 15:00
8:00 – 13:30

 

Lokalizacja

[obiekt mapy] Widok mapy kierującą do jednostki urzędu marszałkowskiego