Po śmierci Władysława Łokietka Kazimierz został koronowany 25 kwietnia 1333 r. Jako nowy władca Polski skupił się na wzmocnieniu państwa i odzyskaniu ziem utraconych za panowania ojca. W 1335 r. nakłonił króla Czech Jana Luksemburskiego do zrzeczenia się pretensji do polskiego tronu, w 1348 r. zawarł z Czechami pokój w Namysłowie, w 1339 r. wytoczył zakonowi krzyżackiemu proces przed sądem papieskim w Warszawie, w roku 1343 w Kaliszu odzyskał z rąk Krzyżaków Kujawy i ziemię dobrzyńską w zamian za Pomorze Gdańskie, ale nie zaangażował się w wojnę przeciw zakonowi.

Kazimierz utrzymywał przyjazne stosunki z Węgrami i przy ich pomocy opanował Ruś Halicką w latach 1340-1349. Wyznaczył też na swego następcę siostrzeńca – Ludwika Andegaweńskiego. W polityce wewnętrznej kładł nacisk na uporządkowanie kwestii administracyjnych i ekonomicznych, nadawał miastom przywileje handlowe, przeprowadził reformę monetarną, zakładał nowe wsie i miasta, zbudował sieć zamków chroniących granicę, ufundował w 1364 r. Akademię Krakowską, która miała kształcić prawników potrzebnych dla sprawnego funkcjonowania aparatu państwowego. Kazimierz skodyfikował również przepisy prawne ujęte w statutach wiślicko-piotrkowskich.

Po jego śmierci tron polski, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami, objął Ludwik Andegaweński z Węgier.

Bogusław Bogucki