Ludwik Mierosławski pochodził z rodziny o patriotycznych korzeniach. Jego ojciec był adiutantem napoleońskiego wodza – gen. Davout ’a, który został ojcem chrzestnym Ludwika. Mierosławski uczył się sztuki wojennej w szkole kadetów w Kaliszu i już od najmłodszych lat angażował się w działalność niepodległościową. Stanął do walki podczas powstania listopadowego, potem walczył w kolejnym zrywie narodu polskiego w 1846 r., 
a po ostatecznej klęsce Polaków udał się na emigrację do Francji. Nie zrezygnował jednak 
z patriotycznych obowiązków. Wziął udział w Wiośnie Ludów i stał się żywym symbolem walki przeciw tyranii.

Ludwik Mierosławski cieszył się powszechnym poważaniem, jako bojownik o wolność i niezawisłość, dlatego też w lutym 1863 r. powierzono mu funkcję dyktatora powstania. Mimo rozległej wiedzy wojskowej i doświadczenia bojowego nie był w stanie stawić czoła dowódcom dobrze wyszkolonej i wyekwipowanej regularnej armii rosyjskiej. Podległe mu oddziały były źle wyposażone, niewystarczająco wyszkolone i w dodatku zupełnie niewprawione w walce. Nic więc dziwnego, że poniosły klęskę w potyczce pod Krzywosądzem. 
Po przegranej bitwie Mierosławski postanowił odbudować morale pokonanego zgrupowania. Pierwszym krokiem wiodącym do wzmocnienia wiary żołnierzy we własne siły miało być zapewnienie powstańcom odpoczynku. Mierosławski wydał więc rozkaz założenia obozu pod Nową Wsią. Jednak pod wieczór 21 lutego 1863 r. Rosjanie znowu zaatakowali Polaków, okrążając ich z trzech stron. Mieli kilkakrotną przewagę liczebną, dysponowali też artylerią, 
a powstańcy nie otrząsnęli się jeszcze po porażce odniesionej dwa dni wcześniej. Bitwa trwała kilka godzin, Polacy wycofali się, ponosząc znaczne straty. Zostali zmuszeni 
do odwrotu i przekroczenia granicy rosyjsko-pruskiej. Przegrana bitwa i konflikt z władzami powstańczymi doprowadziły do dymisji Mierosławskiego. Oskarżano go o nieudolność, mimo że klęska pod Nową Wsią była 
w dużym stopniu konsekwencją celowego sabotowania jego rozkazów przez przeciwników politycznych. W tej sytuacji Mierosławski złożył dyktaturę i powrócił do Francji, gdzie zmarł w 1878 r.

Powstanie styczniowe wygasło jesienią 1864 r. Jego konsekwencją była rusyfikacja ziem polskich, śmierć wielu tysięcy polskich patriotów, kasata klasztorów, odbieranie praw miastom, zamykanie polskich szkół, a w końcu całkowita likwidacja autonomii ziem polskich.

Bogusław Bogucki