Menu

Oblężenie Torunia przez Szwedów 1703r.

Oblężenie Torunia przez Szwedów 1703 r.

Toruń już od czasów średniowiecza uważano za jedno z najwspanialszych miast Pomorza. Wyróżniał się przede wszystkim piękną architekturą miejską. Cechował się bogactwem nie tylko materialnym, ale i intelektualnym. Kwitła w nim nauka i sztuka. Rozwój miasta trwał nieprzerwanie zarówno w okresie panowania krzyżackiego, jak i w czasach jego przynależności do państwa polskiego. Kres świetności grodu toruńskiego położyły dopiero szerzące się w XVIII wieku zarazy oraz inwazje obcych wojsk dokonywane w tym samym stuleciu, a zwłaszcza tragiczne w skutkach oblężenie miasta przez Szwedów w 1703 roku.

W 1700 roku wybuchła w Europie tzw. wielka wojna północna trwająca przeszło dwadzieścia lat. Przeciw Szwecji walczyły Dania, Rosja, Prusy, Hanower i Saksonia, połączone sojuszem, który przeszedł do historii pod nazwą Ligi Północnej. W 1701 roku członkowie Ligi zaatakowali Szwedów, ale rychło zaczęli ponosić kolejne klęski. Polska nie chciała angażować się w konflikt zbrojny i ogłosiła swoją neutralność. Niestety, jej ówczesny król – August II Mocny – był jednocześnie elektorem Saksonii, czyli kraju uczestniczącego w działaniach wojennych. W tej sytuacji król szwedzki Karol XII miał pretekst, aby na czele swej potężnej armii wtargnąć na terytorium Polski 
i spróbować zagarnąć jej ziemie. Szwedzi zaczęli pustoszyć Rzeczpospolitą, zajmowali kolejne miasta, a w końcu pokonali armię saksońsko-polską w bitwie pod Kliszowem. Część szlachty polskiej, zdając sobie sprawę z przewagi najeźdźcy, poparła Karola XII, co znacznie ułatwiło mu opanowanie Polski.

Mieszczanie toruńscy opowiedzieli się po stronie króla Augusta II, milicja miejska stawiła się nawet na przeglądzie pospolitego ruszenia pod Brodnicą. Król Polski zostawił 
w Toruniu, który był wówczas silną twierdzą, załogę saską. Pierwsze oddziały szwedzkie dotarły pod miasto 23 maja 1703 roku. Trzy dni później Szwedzi otoczyli Toruń i rozpoczęli blokadę trwającą cztery miesiące. W tym czasie gromadzili potrzebną artylerię i kopali umocnienia polowe wokół grodu toruńskiego. W dniach od 24 września do 9 października zaczęli bombardować miasto, m.in. z terenów Zamku Dybowskiego. Zniszczenia objęły najbardziej charakterystyczne gmachy – uszkodzony został ratusz miejski, Dwór Artusa, katedra św. Janów. W mieście szalały pożary, rozprzestrzeniały się choroby i głód. Załoga saska topniała z dnia na dzień, a spodziewana odsiecz nie nadchodziła. Toruń skapitulował 14 października 1703 roku. Zwycięzcy wymusili na mieszczanach ogromną kontrybucję, zrabowali działa miejskie, zasypali fosy, wysadzili elementy fortyfikacji Torunia: barbakany Starotoruński i Chełmiński, narożne basteje – Koci Łeb i Koci Ogon oraz część murów.

Oblężenie przyniosło opłakane skutki. Miasto, pozbawione armat, części umocnień 
i żołnierzy, stało się łatwym łupem nie tylko dla Szwedów, ale i dla innych wojsk: saskich 
i polskich, które stopniowo ogołacały je z pieniędzy i żywności. Przez region przemaszerowały oddziały szwedzkie, saskie, rosyjskie, zwolennicy Augusta II, a także jego konkurenta Stanisława Leszczyńskiego. Rosła samowola szlachty i magnatów, w całym kraju panowała anarchia. Następne lata nie przyniosły korzystnych zmian – w 1708 roku w mieście wybuchła epidemia dżumy, a tragiczna w skutkach dla Polski i Torunia wojna zakończyła się dopiero w 1721 roku.

Bogusław Bogucki

Odnośniki

Informacje kontaktowe

Kontakt:

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko–Pomorskiego
Departament Edukacji
Wydział Innowacyjnych Projektów Edukacyjnych

Lokalizacja:

   Szosa Bydgoska 52
   Toruń

Adres wysyłkowy:

   Departament Edukacji
   Pl. Teatralny 2
   87–100 Toruń

Sekretariat:

   tel. 56 621 87 79
   e–mail: ek.sekretariat@kujawsko-pomorskie.pl

Obsługa merytoryczna:

   Mirosław Basiewicz
   tel. 56 621 58 29
   e–mail: m.basiewicz@kujawsko-pomorskie.pl

   Andrzej Drozdowski
   tel. 504 179 706
   e-mail: a.drozdowski@kujawsko-pomorskie.pl

Obsługa techniczna, administrator strony:

   Konrad Czupryniak
   tel. 668 506 915
   e-mail: k.czupryniak@kujawsko-pomorskie.pl

Godziny pracy dla klientów w Urzędzie Marszałkowskim:

Poniedziałek:
Wtorek:
Środa:
Czwartek:
Piątek:
8:00 – 15:00
8:00 – 16:30
8:00 – 15:00
8:00 – 15:00
8:00 – 13:30

 

Lokalizacja

[obiekt mapy] Widok mapy kierującą do jednostki urzędu marszałkowskiego