Klub Odkrywców Historii Regionu

Pałac w Brzeziu

  • Pałac w Brzeziu

Wieś od XIII w. stanowiła własność rycerską. W XIV w. znajdowała się tu rezydencja Stanisława Czyrzyka. Od końca XVI w. wieś w posiadaniu Brzezińskich. Na pocz. XIX w. przeszła na własność Józefa Dąmbskiego, a od 1809 w rękach rodziny Miączyńskich. W 2. poł. XIX w. dobra w Brzeziu nabył bankier warszawski Leopold Kronenberg, który w 1873 r. wzniósł nowy pałac. Park zaprojektowany i założony w 1889 r. przez Waleriana Kronenberga. Po II wojnie światowej majątek znacjonalizowano. W 1978 r. pałac przeszedł gruntowny remont.

Założenie pałacowe mieści się w północnej części wsi Brzezie, przy drodze wojewódzkiej nr 252. Do zespołu należą: pałac, park, dwie oficyny, brama ze stróżówką, dawny dom zarządu oraz stajnia. Pałac zbudowano w 1873 r. wg projektu warszawskiego architekta Artura Goebla w stylu eklektycznym nawiązującym do renesansu francuskiego. Jest to budynek murowany z cegły i częściowo otynkowany. Korpus główny na planie prostokąta, zwrócony frontem w kierunku północnym, dwukondygnacyjny z mieszkalnym poddaszem i podpiwniczeniem. Dachy czterospadowe o krzyżujących się kalenicach z dekoracyjnymi kominami i lukarnami zwieńczonymi półkoliście. Elewacje ceglane z tynkowanym przyziemiem, boniowaniem w narożnikach i obramieniami okiennymi. Nad oknami pierwszego piętra gzymsiki na konsolach. Kondygnacje podkreślone ozdobnymi gzymsami. Elewacja frontowa asymetryczna z dwoma ryzalitami i gankiem osłaniającym wejście główne. W zwieńczeniu okna wyższego ryzalitu kartusz z herbem Strugi, nadanym Kronenbergom w 1868 r. W północno-zachodnim narożniku ogród zimowy. Elewacja zachodnia z ryzalitem i cylindryczną, czterokondygnacyjną wieżą w południowo-zachodnim narożniku, zwieńczoną hełmem stożkowym. Elewacja ogrodowa z tarasem z metalową balustradą i murowanymi słupkami. Układ wnętrz dwutraktowy z pozostałościami stiukowych sztukaterii i posadzek. Z oryginalnego wystroju wnętrza zachowana stolarka, kominek i piec kaflowy.

Brzezie leży w powiecie włocławskim w gminie Brześć Kujawski.