Pamięci dr Józefa Władysława Bednarza, zapomnianego bohatera i ofiary Zbrodni Pomorskiej 1939 – młodzież z Kujaw i Pomorza dyskutowała o pedagogice pamięci a pedagogice zapomnienia
2 października 2025 roku władze samorządowe Województwa Kujawsko–Pomorskiego w Dniu Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej oddały cześć Polakom pomordowanym przez Niemców w roku 1939 na okupowanym przez nich Pomorzu, natomiast w siedzibie Urzędu Marszałkowskiego odbył się panel dyskusyjny poświęcony pamięci dr Józefa Władysława Bednarza.
Osiemdziesiąt sześć lat temu w przedwojennym Województwie Pomorskim Niemcy dokonali eksterminacji 30 tysięcy Polaków – robotników, rolników, nauczycieli, inteligencji, duchownych i osób z zaburzeniami psychicznymi. Pomnik Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej w Toruniu jest szczególnym symbolicznym miejscem upamiętniającym wszystkie ofiary zagłady. W Narodowym Dniu Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 (przypadającym każdego roku w dniu 2 października), hołd pomordowanym oddali marszałek Piotr Całbecki, przewodnicząca sejmiku województwa Elżbieta Piniewska, wicemarszałek Zbigniew Ostrowski i radny województwa Tadeusz Pogoda.
– Ofiary zbrodni pomorskiej wspominamy 2 października, w dniu urodzin dyrektora zakładu psychiatrycznego w Świeciu i jednej z ofiar tej zagłady, doktora Józefa Władysława Bednarza. Wybraliśmy tę datę na przekór śmierci, aby to miejsce stało się naszym drogowskazem na przyszłość. Tylko wtedy pomniki mają sens, jeśli przekujemy (ich symboliczny przekaz) w coś, co jest w naszych sercach i w naszych umysłach – powiedział podczas uroczystości w Parku Pamięci marszałek Piotr Całbecki.
– To na was będzie spoczywał obowiązek pamięci, bo pamięć to świadomość, to tożsamość, to zobowiązanie wobec tych, którzy zginęli, polegli, których tutaj nie ma – mówiła do zgromadzonej przy pomniku młodzieży przewodnicząca sejmiku województwa Elżbieta Piniewska. – Ale ta pamięć to również coś, co można przekuć w dobro, w prawdę i w piękno.
W uroczystości w Parku Pamięci wzięli również udział senator Ryszard Bober, działacz przedsierpniowej opozycji demokratycznej i wicemarszałek Senatu RP VIII kadencji Jan Wyrowiński, wicewojewoda Michał Koniuch, zastępca dowódcy natowskiego Joint Force Training Center w Bydgoszczy gen. Zoltán Bárány, przedstawiciele samorządów, duchowieństwa i służb mundurowych, a także harcerze i młodzież toruńskich szkół.
Wojewódzkie obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 zostały podzielone na dwie części. W Parku Pamięci harcerze Kujawsko-Pomorskiej Chorągwi ZHP zaprezentowali inscenizację „Nigdy więcej”. Uroczystość uświetnili też muzycy Filharmonii Pomorskiej z prowadzącym uroczystość dyrektorem Maciejem Puto. Uczestnicy oddając hołd ofiarom wojny złożyli przy pomniku znicze pamięci.
W drugiej części obchodów rocznicowych zaproszeni goście zwiedzili w Urzędzie Marszałkowskim wystawę poświęconą zagładzie osób z zaburzeniami psychicznymi oraz wzięli udział w panelu dyskusyjnym poświęconym przedwojennemu dyrektorowi zakładu psychiatrycznego w Świeciu dr Józefowi Bednarzowi, I Ogólnopolskie Seminarium Naukowe „dr Józef Władysław Bednarz – zapomniany bohater i ofiara Zbrodni Pomorskiej. W poszukiwaniu utraconej pamięci”.Panel dyskusyjny poprzedziła projekcja filmu w reżyserii Józefa Herolda pt. „Doktor Bednarz”. W panelu poświęconym doktorowi udział wziął m.in. prof. dr hab. Aleksander Araszkiewicz oraz dr hab. Tadeusz Nasierowski. Moderatorem spotkania był dr Maciej Jabłoński. Dyskusji naukowców przysłuchiwała się z uwagą liczna grupa przybyłych uczniów z kujawsko-pomorskich szkół.
Paneliści w interesujący sposób przybliżyli postać dr Bednarza, akcentując w sposób szczególny jego pełną poświęcenia pracę zawodową, działalność społeczną i patriotyczną. Dokonali też swoistego porównania bohaterskich czynów dr Józefa Bednarza z heroizmem Janusza Korczaka, wskazując na liczne podobieństwa i różnice.
Po zakończeniu panelu dyskusyjnego, młodzież podzielona na grupy, wzięła udział w zajęciach warsztatowych. Na przygotowanych flipchartach w sposób plastyczny uczniowie prezentowali swoje przemyślenia, wrażenia i odczucia na temat tego co zobaczyli, usłyszeli, i tego co jest ich pragnieniem oraz marzeniem związanymz teraźniejszością i nadchodzącą przyszłością.Warsztaty ujawniły dużą wrażliwość młodzieży na różnej natury problemy współczesnego świata, wykazały jej dużą dojrzałość w ocenie samego siebie, jak i otaczającej ją rzeczywistości.
Redakcja KOHR
