KOHR Klub Odkrywców Historii Regionu

Premiera książki „Knajpiane historie” w Książnicy Kopernikańskiej – kolejna publikacja Katarzyny Kluczwajd poświęcona Toruniowi

Książka „Toruń: Knajpiane historie. Pocztówki z kolekcji  Wiesława Lutowskiego" to kolejne w dorobku Katarzyny Kluczwajd opracowanie zespołu pocztówek z toruńskich kolekcji prywatnych, tym razem wedle kryterium nietopograficznego (śródmieście, przedmieścia), ale tematycznego. Jest też jedną z nielicznych publikacji na temat lokali
gastronomiczno – rozrywkowych oraz kultury popularnej Torunia, na dodatek traktującą ten wątek tak szeroko i to w kontekście kulturalnego pejzażu miasta.

Premierowa prezentacja książki szerszej publiczności, połączona ze spotkaniem  z jej autorką Katarzyną Kluczwajd odbędzie się w Książnicy Kopernikańskiej w dniu 10 grudnia 2024 roku o godz. 18:00.

Katarzyna Kluczwajd: Sformułowanie „knajpiane historie” zawarte w tytule może wydawać się deprecjonujące w stosunku do opisanych miejsc i tego fragmentu dziejów Torunia. Jednak ten niegdyś powszechnie stosowany na Pomorzu germanizm, będący wiernym zapożyczeniem (niem. Kneipe), nie miał przed laty wyraźnie negatywnego zabarwienia. 

Książka powstała dzięki wspaniałej kolekcji Wiesława Lutowskiego, ta zaś – z pasji kolekcjonera do poznawania Torunia i jego zamiłowania do rzeczy małych, tę historię utrwalających w wymiarze codzienności.

Wiesław Lutowski, z wykształcenia ekonomista, zawodowo związany z branżą techniczną, uwielbia podróże, szczególnie te dalsze – od lat zakochany w Skandynawii i jej surowej, a zarazem przepięknej naturze. Jest torunianinem z wyboru (od ponad trzech dekad) oraz lokalnym toruńskim patriotą, który lubi poznawać zakamarki Torunia i powiązane z nimi stare historie. Jego kolekcjonerska pasja narodziła się kilkanaście lat temu, wraz ze spostrzeżeniem że dawne pocztówki to wspaniały portret Torunia, jego mieszkańców i obyczajów. To burzliwa historia miasta pogranicza, utrwalona w ulotnych obrazach. To miejsca i budynki, których już nie ma, albo które dziś są trudne do poznania. To ludzie krzątający się przy swoich sprawach codziennych albo – dla odmiany – pozujący do zdjęcia w odświętnych strojach, jako że na przełomie XIX i XX wieku fotografia nie była powszechnie dostępna. To także zadziwiająco duża liczba restauracji, knajp, ogródków i miejsc, gdzie spotykali i bawili się ówcześni torunianie.

Kolekcja Wiesława Lutowskiego składa się z ponad 700 okazów (i nadal się powiększa). Opracowanych zostało 128 egzemplarzy, najwięcej ze śródmieścia (50) i Bydgoskiego Przedmieścia (32), a także z lewobrzeża (22). W kategoriach topograficznych w książce znalazły się 62 pozycje, ale historii miejsc i lokali jest więcej. Analiza wybranych pocztówek została uzupełniona o kwerendy archiwalną i prasową, które przyniosły wiele nowych informacji. Badania te – obok budowania mikrohistorii miejsc – umożliwiły dostrzeżenie kolejnych niuansów barwnego obrazu kultury popularnej czwartej ćwierci XIX wieku i pierwszej połowy XX stulecia oraz spojrzenie na ten wycinek codzienności i odświętności torunian z większą uważnością i w szerszej niż dotąd perspektywie.

Redakcja KOHR